Υπάρχουν καλές συμβουλές (όχι πολλές). Υπάρχουν κακές συμβουλές (πολλές). Υπάρχουν και καταστροφικές συμβουλές (επίσης πολλές). Μία από τις χειρότερες συμβουλές που σιχαίνομαι να ακούω είναι το “να είσαι ο εαυτός σου”.
Λυπάμαι που το χαλάω σε όποιον το χαλάω, αλλά αν “ο εαυτός σου” ήταν καλή επιλογή για να πετύχεις αυτό που θες, θα το είχες πετύχει και δεν θα χρειαζόσουν τη συμβουλή κανενός. Επομένως, πρέπει είτε να αλλάξεις στόχο είτε να αλλάξεις εαυτό.
Πριν θυμώσετε περισσότερο μαζί μου, ας προσπαθήσω να εξηγήσω τι εννοώ.
Τη συμβουλή αυτή συνήθως τη δίνει άνθρωπος που έχει πετύχει αυτό που θέλει να πετύχει κι εκείνος που τη ζητάει. Προφανώς, δεν ζητάμε ακαδημαϊκές συμβουλές από κάποιον που δεν τέλειωσε το σχολείο. Επίσης συνήθως, ο πρώτος έχει έναν εαυτό που δεν μοιάζει στον εαυτό του δεύτερου, κάνει δηλαδή στις ίδιες συνθήκες κάτι διαφορετικό από αυτό που κάνει ο δεύτερος. Αλλά αυτό που κάνει και οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα, το κάνει κάνει ασυνείδητα, του έρχεται φυσικά. Και θεωρεί πως το ίδιο αποτέλεσμα θα έχει και όποιος άλλος είναι απλώς ο εαυτός του γιατί δεν διανοείται ότι δεν συμπεριφέρονται όλοι με τον τρόπο που σε εκείνον έρχεται φυσικά. Εξ ου και δεν πρέπει να ζητάτε συμβουλές life coaching από φίλους. Δεν ξέρουν τι κάνουν σωστά! Το κάνουν μεν, αλλά όχι συνειδητά. Οπότε δεν μπορούν να σας βοηθήσουν!
Η σωστή συμβουλή σε τέτοιες περιπτώσεις (και αυτό που στην πραγματικότητα εννοούν όλοι) είναι “Να είσαι ο εαυτός ΜΟΥ”. Αυτή μάλιστα. Αν σας τη δώσει άνθρωπος, κρατήστε τον. Το χει ψάξει και ξέρει τι λέει. Κρατήστε τον και ρωτήστε τον ή παρακολουθήστε τον. Δείτε πώς συμπεριφέρεται και συγκρίνετε με τη δική σας συμπεριφορά. Και προσαρμοστείτε αναλόγως. Και τότε μάλιστα. Θα πετύχετε το ίδιο αποτέλεσμα. Αν δεν μπορείτε να προσαρμοστείτε, προσαρμόστε τις προσδοκίες και τους στόχους σας. Αν είστε οπαδοί του “σε όποιον αρέσουμε, για τους άλλους δεν θα μπορέσουμε”, τότε προετοιμαστείτε να αρέσετε (πιθανώς) μόνον σε κόσμο που δεν αρέσει σε σας. Οι άλλοι μάλλον δεν θα μπορέσουν για σας, με τη σειρά τους. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορείτε να τα έχετε μονά ζυγά δικά σας. Ο Άλμπερτ που τα ήξερε καλά αυτά τα θέματα έλεγε πως ο ορισμός της ανοησίας είναι να επιδιώκεις διαφορετικό αποτέλεσμα κάνοντας το ίδιο πράγμα.
Επειδή τα παραδείγματα βοηθάνε, θα δώσω. Κι επειδή η αδερφή μου λέει πως όταν τα παραδείγματά μου αφορούν την προσωπική ζωή αυξάνονται και τα like, θα κάνω μια προσπάθεια σε αυτόν τον τομέα. Έστω ότι ο εαυτός σου είναι να φέρεσαι με αγένεια σε ανθρωπους που σου παρέχουν τις υπηρεσίες τους (πωλητές, σερβιτόροι, παρκαδόροι, κτλ κτλ). Αυτός ο εαυτός προσελκύει (ναι, για όλους υπάρχει ένα ταίρι) συγκεκριμένο τύπο ανθρώπων. Όσο ο εαυτός σου παραμένει αγενής, θα προσελκύεις μόνον τέτοιους ανθρώπους. Αν θες να προσελκύσεις κανέναν άλλο, θα πρέπει να γίνεις πιο ευγενής.
Αν ο εαυτός σου είναι να μην αφήνεις τον άλλον να πάρει ανάσα από σένα αλλά ελέγχεις (φροντίζεις και προσέχεις εννοώ) κάθε βήμα του και προλαβαίνεις κάθε επιθυμία του πριν ανακαλύψει καν ότι την έχει, θα προσελκύεις ανθρώπους που αρέσκονται σε αυτού του είδους τη φροντίδα. Μη διαμαρτύρεσαι μετά που δεν παίρνουν πρωτοβουλίες στη σχέση σας και κρέμονται πάνω σου. Αυτοί που παίρνουν πρωτοβουλίες και είναι ανεξάρτητοι, προσελκύονται από άλλους εαυτούς.
Επιρέψτε μου κι ένα πιο business παράδειγμα (ε, έχω κι ένα expertise!). Αν ο εαυτός σου είναι να πηγαίνεις στη δουλειά σου αργοπορημένος (ναι, πάντα υπάρχει κάποιος λόγος να αργήσεις) ή να γκρινιάζεις για όσα δεν γίνονται σωστά ώστε να μπορείς εσύ να μεγαλουργήσεις, τότε μάλλον δεν θα βρεις πολλούς εργοδότες ή συνεργάτες πρόθυμους να συνεργαστούν μαζί σου. Μάλλον πρέπει να συμβιβαστείς με την ανεργία ή με κάποια δουλειά που δεν είναι διατεθιμένος να την κάνει κανείς άλλος.
Επειδή συχνά με παρεξηγούν, νιώθω την ανάγκη να κλείσω με μια διευκρίνιση. Δεν εννοώ σε καμία περίπτωση ότι πρέπει οποιοσδήποτε να αλλάξει οτιδήποτε πάνω του για να αρέσει στον οποιονδήποτε άλλο. Δεν λέω να προσαρμόζεστε στις διαθέσεις και στις απαιτήσεις των άλλων. Υπάρχουν τέτοιοι “εαυτοί” και δεν είναι καθόλου ελκυστικοί ή ενδιαφέροντες. Εκείνο που λέω είναι να αποφασίσει ο καθένας ποιος θέλει να είναι. Συνειδητά και επί της ουσίας. Αυτή είναι η πιο δύσκολη απόφαση. Τα υπόλοιπα είναι εύκολα. Ή τέλος πάντων λιγότερο δύσκολα.
Δεν είναι τα απτά χαρακτηριστικά μας που επηρεάζουν ή καθορίζουν. Είναι ο τρόπος που τα διαχειριζόμαστε. Είναι το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο. Είναι το mindset που έχουμε, το φίλτρο και οι παραδοχές μας.
Θα πω ένα ακραίο παράδειγμα. Αν έχεις πολλά χρήματα και επαγγελματικη επιτυχία αλλά βαρέθηκες να σε περιτριγυρίζουν χρυσοθήρες, το να αλλάξεις εαυτό δεν σημαίνει να γίνεις φτωχός/ή και “αποτυχημένος/η”. Δεν φταίει αυτό που σε πλησιάζουν χρυσοθήρες. Φταίει ο τρόπος που τα χρησιμοποιείς. Να αλλάξεις εαυτό σε μια τέτοια περίπτωση, σημαίνει να πάψεις να κάνεις σημαία σου τα πλούτη και την επιτυχία σου, σημαίνει να μην είναι το σημείο αναφοράς σε κάθε σου συζήτηση. Σημαίνει επίσης, να μην τα “χρησιμοποιείς” αυτά τα δύο ως δόλωμα ή ως μέσο ελέγχου για να ‘χεις το πάνω χέρι. Αυτό πρέπει να αλλάξεις, όχι το απτό χαρακτηριστικό.
Η συμβουλή “να είσαι ο εαυτός σου” είναι κακή συμβουλή γιατί προϋποθέτει μια στατική θεώρηση του “εαυτού” και δεν σε αφήνει να εξελιχθείς. Σε θεωρεί “τέλειο” όπως κι αν είσαι και δεν σε αφήνει να εξελιχθείς. Σε δεσμεύει να παραμείνεις στάσιμος, να μην έχεις “όπλα” να αντιμετωπίσεις τις αλλαγές και τις προκλήσεις. Σου απαγορεύει την ευελεξία και την προσαρμοστικότητα. Σε κρατάει πίσω, δεν σου επιτρέπει να μάθεις, να δοκιμάσεις, να διορθώσεις. Σε ακινητοποιεί σε μια θέση που δεν διάλεξες κι ας νομίζεις ότι τη διάλεξες. Είναι κακή συμβουλή γιατί δεν σου αφήνει επιλογές.