Αν θέλετε να πάρετε μια απόφαση για αυτό το φθινόπωρο σας συνιστώ να αποφασίσετε ότι θα γίνετε ένας καλός ακροατής.
Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην εκπαίδευσή μου σαν Coach ήταν το να μάθω να ακούω. Ακούγεται περίεργο και ίσως αρκετά περριτό αλλά αφιέρωσα ατέλειωτες σελίδες διαβάματος, ώρες θεωρίας και πρακτικής γιανα μάθωνα ακούω σωστά, δημιουργικά, παραγωγικά κι ενεργητικά. Και τελικά αποδείχθηκε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και χρήσιμα πράγματα που έμαθα ποτέ. Όχι μόνο για το Coaching αλλά –ακόμα πιο σημαντικό- για την καθημερινότητά μου και κυρίως για τις σχέσεις μου.
Στα αγγλικά υπάρχουν δύο διαφορετικές λέξεις για να εκφράσουν το «ακούω» σαν μια από τις αισθήσεις μας – hearing και το ακούω με προσοχή –listening. Και η βασική διαφορά στις σχέσεις μας μπορεί να προκύψει ακριβώς από αυτή τη διαφορά.
Πάντα περηφανευόμουν ότι έχω ένα γρήγορο μυαλό και μια οξυμένη αντιληπτική ικανότητα. Αυτό με βοηθούσε να καταλάβω γρήγορα τι έλεγε η τι ήθελε να πει ο συνομιλητής μου και να έχω την απάντηση έτοιμη πριν καν τελειώσει. Ειδικά στις προσωπικές μου σχέσεις, ήταν αδύνατον κάποιος να κερδίσει σε μια αντιπαράθεση μαζί μου. Εκ των υστέρων αντιλήφθηκα ότι ίσως να είχα κερδίσει τον καυγά αλλά δεν τον είχα αποφύγει και το κυριότερο, δεν είχα λύσει το θέμα που με απασχολούσε. Εύλογα κάποιος θα αναρωτηθεί πως φτάσαμε να μιλάμε για καυγά ενώ ξεκινήσαμε να μιλάμε για μια απλή συζήτηση. Αυτό όμως συνέβαινε διαρκώς. Από την αδυναμία μου να ακούω και την ανυπομονησία μου να πω τη δική μου άποψη, η κάθε συζήτηση κατέληγε σε καυγά. Ειδικά όταν ένιωθα «να με πνίγει το δίκιο μου». Αντιλήφθηκα επίσης κι ένα άλλο πρόβλημα. Ακόμα κι όταν είχα πράγματι δίκιο, η αδυναμία μου να αφουγκραστώ τον άλλο με οδηγούσε σε λάθος συμπεριφορές έτσι ώστε τελικά να χάνω το δίκιο μου. Και σας διαβεβαιώνω ότι η αδυναμία μου δεν βρισκόταν στην έκφραση και διατύπωση των επιχειρημάτων μου αλλά, ως επί των πλείστων στην περιορισμένη ικανότητά μου να ακούω τον άλλον ολοκληρωτικά, με προσοχή.
Παρακολουθώντας επισταμένα τις συζητήσεις γύρω μου (από επιστημονικό ενδιαφέρον η ίσως από επαγγελματική διαστροφή) μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από την αδυναμία να ακούν με προσοχή. Αυτή η αδυναμία εκδηλώνεται συνήθως με την τάση να διακόπτουν το συνομιλητή τους και να υψώνουν τη φωνή τους για να καλύψουν τη φωνή του άλλου. Σκεφτείτε τον τρόπο που επικοινωνείτε. Σας συμβαίνει αυτό; Είναι ξεκάθαρο ότι όταν κάποιος διακόπτει το συνομιλητή του συμβαίνουν δύο πράγματα: αφενός δεν έχει προλάβει να ακούσει ολόκληρη τη σκέψη η το επιχείρημα του άλλου και αφετέρου, δεν έχει προλάβει να σκεφτεί την κατάλληλη απάντηση.
Ιδιαίτερα στις σχέσεις, το φαινόμενο είναι εξαιρετικά συχνό και με σφοδρά αποτελέσματα. Σκεφτείτε τον τελευταίο καυγά που κάνατε με τον σύντροφό σας και αναρωτηθείτε: Τον αφήσατε να τελειώσει αυτό που ήθελε να πει; Τον ακούσατε προσεκτικά αφιερώνοντάς του όλη σας την προσοχή; Θα επιμείνω στη δεύτερη ερώτηση γιατί η απάντηση δεν είναι προφανής. Αν παρατηρήσετε τον εαυτό σας σε μια συζήτήση, ιδιαίτερα σε μια συζήτηση ανεβασμένων τόνων η σε μια αντιπαράθεση, θα δείτε ότι, τις περισσότερες φορές, όταν ο άλλος μιλάει εσείς σκέφτεστε τι θα του απαντήσετε αντί να έχετε το 100% της προσοχής σας αφιερωμένο σε αυτό που σας λέει. Δεν είναι παράλογο. Το κάνουν σχεδόν όλοι οι άνθρωποι. Δυστυχώς όμως δεν σας βοηθάει καθόλου. Ακούω με προσοχή σημαίνει ότι αδειάζω το μυαλό μου από ότι με απασχολεί, και κυρίως από τη δική μου άποψη και ακούω πραγματικά τον άλλον. Είναι πιο δύσκολο να το κάνει κανείς από ότι ακούγεται. Δοκιμάστε το και θα δείτε πραγματική αλλαγή στην επικοινωνία σας. Όταν το κάνετε αυτό, θα ακούσετε πέρα από τα λόγια και θα αντιληφθείτε έννοιες, εκφράσεις, γλώσσα του σώματος, την επιλογή και χρήση των λέξεων. Ταυτόχρονα, θα δώσετε το χρόνο στο σύντροφό σας να ολοκληρώσει τη σκέψη του αλλά και την ηρεμία και εμπιστοσύνη που προσφέρει η αμέριστη προσοχή. Έτσι, όχι μόνο θα έχετε ακούσει σε βάθος, αλλά θα έχετε αποφύγει τις εντάσεις.
Η σιωπή είναι μέρος του ακούειν! Αφήστε το συνομιλητή σας να μιλήσει και μη σπεύσετε να γεμίσετε τη σιωπή που θα ακολουθήσει με μια γρήγορη απάντηση. Αντίθετα, χρησιμοποιήστε τη σιωπή για να «χωνέψετε» αυτά που ακούσατε, να οργανώσετε τις σκέψεις σας και να δώσετε την απάντηση που κρίνετε πιο κατάλληλη κι όχι την πρώτη σας παρόρμηση που συνήθως σας οδηγεί σε λάθος μονοπάτια.
Έτσι λοιπόν, για ένα φθινόπωρο πιο ήρεμο και αρμονικό, εξασκηθείτε στο να ακούτε προσεκτικά και απολαύστε αρμονικότερες σχέσεις με καλύτερη και πιο ουσιαστική επικοινωνία